TỔNG KẾT HOẠT ĐỘNG CẢNH GIÁC DƯỢC TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THỊ XÃ GIÁ RAI GIAI ĐOẠN 2020-2022
Một trong những nguyên tắc y học nổi tiếng trong lời thề Hippocrates là: “First, do not harm” Tạm dịch: Trước tiên là không làm gì có hại. Trong công tác dược lâm sàng, hoạt động theo dõi, giám sát phản ứng có hại của thuốc đóng vai trò hết sức quan trọng.
Hoạt động theo dõi giám sát phản ứng có hại của thuốc là một hoạt động quan trọng trong công tác dược lâm sàng. Đây là hoạt động xuyên suốt trong các nhiệm vụ dược lâm sàng từ Thông tư 31/2012/TT-BYT trước đây cho đến Nghị định 131/2020/NĐ-CP. Theo đó tại Nghị định 131/2020/NĐ-CP, việc theo dõi giám sát phản ứng có hại của thuốc bao gồm các nội dung sau:
- Cập nhật thông tin về các phản ứng có hại của thuốc, các thông tin khác về an toàn của thuốc và cách xử trí, hướng dẫn cho người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh, điều dưỡng viên, y tá, kỹ thuật viên, hộ sinh viên phát hiện, xử trí các phản ứng có hại của thuốc
- Theo dõi, giám sát phản ứng có hại của thuốc và tiếp nhận thông tin để tổng hợp, báo cáo về các phản ứng có hại của thuốc tại cơ sở theo các hướng dẫn của Bộ Y tế
- Báo cáo đột xuất về nguy cơ tổn hại tới sức khỏe của người bệnh liên quan đến việc sử dụng thuốc hoặc các trường hợp sử dụng thuốc chưa phù hợp tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho người đứng đầu cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Trong các hoạt động trên, hoạt động báo cáo ADR (Adverse Drug Reaction - Phản ứng có hại của thuốc) đóng vai trò cốt lõi và thường quy giúp phát hiện các tác dụng phụ của thuốc và từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện. Nhận thức tầm quan trọng của hoạt động báo cáo và quản lý ADR, Tổ thông tin thuốc – Dược lâm sàng tại Trung tâm Y tế Giá Rai luôn chú trọng phát huy hoạt động này, đặc biệt trong giai đoạn 2020-2022 thường xuyên đối mặt với những khó khăn của dịch bệnh Covid-19 và sốt xuất huyết.
Năm | Tổng số Ca ADR | Độ Tuổi | Giới tính | ||||
<6 Tuổi | 6-18 tuổi | 18-50 tuổi | > 50 tuổi | Nam | Nữ | ||
2020 | 40 | 1 | 8 | 19 | 12 | 15 | 25 |
2021 | 50 | 4 | 5 | 15 | 26 | 29 | 21 |
01/2022 đến 10/2022 | 31 | 6 | 8 | 8 | 9 | 14 | 17 |
Tổng số | 121 | 11 | 21 | 42 | 47 | 58 | 63 |
Trong giai đoạn 2020-2022, Tổ dược lâm sàng đã ghi nhận tổng số 121 ca báo cáo ADR. Theo khảo sát, số lượng báo cáo ADR nhiều nhất tập trung ở nhóm tuổi trên 50 tuổi (47 ca), kế đến từ 18-50 tuổi (42 ca). Có sự tương đồng giữa số lượng ca ADR ở giới nam và nữ (58 ca nam và 63 ca nữ). Kháng sinh là thuốc có số lượng báo cáo ADR nhiều nhất (69 ca), kế đến là NSAID (67 ca). Đường uống là đường dùng xảy ra ADR phổ biến nhất (95 ca), trong khi đường tiêm có 57 ca với những nguy hại nghiêm trọng hơn so với đường uống.
Năm | Tổng số Ca ADR | Thuốc | Đường dùng | ||||
Kháng sinh | NSAID | Khác | Uống | Tiêm tĩnh mạch | Tiêm bắp | ||
2020 | 40 | 19 | 22 | 13 | 32 | 12 | 6 |
2021 | 50 | 31 | 30 | 11 | 41 | 8 | 16 |
01/2022 đến 10/2022 | 31 | 19 | 15 | 6 | 22 | 10 | 5 |
Tổng | 121 | 69 | 67 | 30 | 95 | 30 | 27 |
Mặc dù trong năm 2022 do tình hình dịch bệnh, số lượng bệnh sụt giảm nhưng hoạt động báo cáo ADR vẫn được duy trì. Đặc biệt trong 9 tháng đầu năm 2022, theo tổng kết của Trung tâm Quốc gia về Thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc, Trung Tâm Y Tế Giá Rai là đơn vị y tế ghi nhận số báo cáo ADR cao nhất tỉnh Bạc Liêu.